مثلث طلایی یا مثلث کار آشپزخانه چیست؟
سه فعالیت اصلی که در آشپزخانه رخ می دهد عبارت است از : پخت و پز، شست و شو و نگهداری مواد غذایی و سه قسمت از معمول‌ترین مکان‌های کاری در آشپزخانه که این امور در آنها انجام می گیرد عبارت‌اند از اجاق‌گاز، فر، ظرفشویی و یخچال و فریزر می‌باشد نظریه مثلث کار آشپزخانه نشان می‌دهد که با قرار دادن این سه حوزه در مجاورت یکدیگر در طراحی کابینت کلاسیک، آشپزخانه کارآمدتر می‌شود.
هدف از مثلث آشپزخانه ( مهمترین و مرکزی‌ترین بخش از طرح‌های آشپزخانه از ۱۹۴۰ تا به امروز ) برای ایجاد بهترین تفکیک منطقه‌های کار در آشپزخانه،که شلوغ‌ترین فضای منزل شماست.و البته سهولت در دسترسی به مناطق مختلف آشپزخانه که باعث راحتی کار می شوند
اگر شما ضلع های مثلث کابینت آشپزخانه کلاسیک را خیلی دور از یکدیگر قرار دهید، این نظریه نشان می‌دهد که درحالی‌که پخت‌وپز غذا را انجام می‌دهید، بسیاری از انرژی و وقت خود را در رفت و آمد هدر می دهید. اگر آنها بیش‌ازحد به هم نزدیک باشند، شما با یک آشپزخانه کوچک و بدون فضای مناسب برای تهیه و طبخ غذا روبرو می‌شوید.
اما مفهوم مثلث آشپزخانه در سال‌های اخیر دیگر مانند قدیم خواهان آن‌چنانی ندارد و علت آن‌هم این است که تا حدودی قدیمی شده است. به‌عنوان‌مثال، مثلث آشپزخانه بر اساس این ایده می باشدکه یک فرد کل غذا را تهیه می‌کند، که لزوماً در خانواده‌های قرن ۲۱ این‌گونه نیست.
کاربرد مثلث کار آشپزخانه چیست
به قرارگیری یخچال، ظرفشویی و اجاق گاز، به طوری که یک مثلث فرضی را تشکیل بدهند، مثلث کار یا مثلث طلایی آشپزخانه گفته می‌شود. این سه وسیله‌ی پر مصرف در آشپزخانه باید به نحوی قرار گیرند که بهترین دسترسی را برای کاربر ایجاد کنند و در عین حال فاصله‌ی استانداردی از یکدیگر داشته باشند. بهترین حالت چیدمان این سه وسیله به گونه‌ای است که در سه گوشه‌ی یک مثلث فرضی باشند تا فضای کافی و مناسب و در عین حال ایمنی در آشپزخانه رعایت شود.
مجموعه اصول مثلث کار آشپزخانه که باید رعایت شود
رعایت اصول و استانداردهای چیدمان مثلث کار سال‌ها است به عنوان کلید طلایی طراحی آشپزخانه مورد استفاده قرار دارد. این قوانین باعث می‌شود یخچال، گاز و ظرفشویی در زیباترین حالت ممکن در آشپزخانه تعبیه شوند و در عین حال، دسترسی راحت و خوبی هم برای فردی که در آشپزخانه کار می‌کند، به وجود آورند. نکاتی که در طراحی مثلث کار باید لحاظ شود به شرح زیر است:
تشکیل مثلث استاندارد
رعایت فاصله‌ی ایمن بین این سه وسیله به این شکل تعریف می‌شود که بتوانیم از یکی به دیگری خط بکشیم و یک سه‌گوش فرضی را ایجاد کنیم. سایر اجزا، کابینت‌ها و وسایل دیگر باید در حد فاصل و در واقع بر روی ضلع‌های این مثلث جای بگیرند.
گردش هوا برای یخچال
مثلث کار باید به گونه‌ای طراحی شود که در اطراف یخچال فضای کافی برای گردش هوا وجود داشته باشد. چنانچه محل قرارگیری یخچال جایی باشد که هوا در پشت و اطراف آن گردش مناسبی نداشته باشد، موتور آن آسیب می‌بیند. همچنین یخچال باید با فاصله از گاز یا سینک ظرفشویی قرار گیرد زیرا هم حرارت و هم رطوبت به آن آسیب می‌زند.
رعایت ایمنی حداکثری
ایمنی اصل مهمی در طراحی مثلثی است. هیچ کدام از اجزای مثلث طلایی نباید در مکانی غیر استاندارد قرار گیرند. به عنوان مثال اجاق گاز نباید زیر پنجره باشد.
رعایت فاصله کافی
لازم است فاصله استاندارد بین یخچال و اجاق گاز و سینک ظرفشویی وجود داشته باشد. خصوصا یخچال و اجاق گاز اصلا نباید بدون فاصله در کنار هم قرار بگیرند.
تعبیه میز کار
بین اجزای آشپزخانه، خصوصا بین اجاق گاز و سینک ظرفشویی (اگر در یک راستا قرار دارند) باید صفحه کانتر وجود داشته باشد و بتوان از آن به عنوان میز کار و صفحه‌ای برای خرد کردن سبزیجات، گوشت و غیره استفاده کرد.
هدف مثلث کار آشپزخانه چیست
نظریه‌ی مثلث طلایی یا همان مثلث کار، در دهه‌ی ۱۹۲۰ میلادی به وجود آمد. طبق این قانون، سه جزء اصلی آشپزخانه، محل نگهداری مواد غذایی، محل پخت و پز و محل شست‌وشو هستند که برای کارکرد بهتر، بهینه و بدون مزاحمت، تشکیل یک مثلث را می‌دهند. این قانون تاکنون نیز موفقیت‌آمیز بوده و در هر آشپزخانه‌ای که رعایت شود، زیبا و ایمن است. این سه نقطه بیشترین مکان‌هایی هستند که افراد در آن حضور دارند و با این شیوه‌ی طراحی، هم دسترسی بهتری دارند و هم کارآمدتر هستند. با این مدل طراحی، راحت می‌توان بین این سه نقطه مهم حرکت کرد و دسترسی راحتی به یخچال، اجاق گاز و سینک ظرفشویی داشت؛ مواردی که برای فعالیت و پخت غذا در آشپزخانه ضروری هستند!
حالت‌های مختلف مثلث کار چیست
با توجه به مدل‌های مختلف پلان آشپزخانه، مثلث کار حالت‌های مختلفی را به خود می‌گیرد. برای طراحی بهترین مدل ابتدا لازم است بدانید که پلان آشپزخانه‌تان از چه نوعی است و سپس با توجه به مدل آن، مکان اجزای مهم آشپزخانه را تعیین کنید. در ادامه بیشتر به این موضوع می‌پردازیم.
مثلث طلایی در آشپزخانه L شکل
آشپزخانه L شکل از یک دیوار بلند و یک دیوار کوتاه تشکیل شده است. در این مدل، به دلیل وجود تنها دو دیوار، گاز در یک قسمت و سینک ظرفشویی و یخچال با فاصله در دیوار بلندتر قرار می‌گیرند. مزیت آشپزخانه‌های ال شکل در این است که می‌توان از فضای میانی به نفع قرارگیری میز ناهارخوری یا جزیره نیز استفاده کرد و در صورت تمایل اجاق گاز یا سینک ظرفشویی را بر روی آن قرار داد.
مثلث کار در آشپزخانه‌های U شکل
در مدل آشپزخانه‌های یو شکل، سینک، گاز و یخچال هر کدام در یک ضلع مثلث قرار می‌گیرند که حالتی زیبا و هماهنگ را در آشپزخانه به وجود می‌آورند. در مدل آشپزخانه U شکل، بیشترین کارایی و بهره‌وری در آشپزخانه وجود دارد و مثلث کار طرح زیبایی را تشکیل می‌دهد وکابینت‌ها هم در بیشترین تعداد ممکن خواهند بود.
مثلث کار در آشپزخانه‌های تک دیواره
در پلان‌های تک دیواره نمی‌توان مثلث طلایی را تشکیل داد زیرا یک دیوار بیشتر وجود ندارد مگر آن که اجاق گاز یا سینک ظرفشویی بر روی قسمت جزیره قرار گیرند. در آشپزخانه‌های خطی و تک دیواره، تمام اجزاء اصلی در یک راستا هستند که برای امنیت بهتر، سینک ظرفشویی را در میان یخچال و اجاق گاز قرار می‌دهند که البته باید حد فاصل این سه جزء به خوبی رعایت شود.
مثلث کار در آشپزخانه‌های موازی
در آشپزخانه‌های موازی یا راهرویی، به دلیل وجود دو دیوار روبروی هم، تعبیه مثلث کار آسان است. دو جزء اصلی در دو سمت یک دیوار قرار می‌گیرند که مابین این دو را می‌توان با تعداد زیادی کابینت پر کرد. جزء سوم مثلث در دیوار روبرویی و در وسط قرار می‌گیرد تا یک مثلث زیبا تشکیل شود.
مثلث کار در آشپزخانه‌های جزیره‌دار
اگر آشپزخانه شما دارای جزیره باشد، تعبیه مثلث کار بسیار ساده است و دست شما را باز می‌گذارد تا شکل‌های مختلفی از مثلث را بسازید. در صورتی که تمایل داشته باشید می‌توانید از کانتر جزیره برای قرارگیری لگن ظرفشویی یا اجاق گاز استفاده کنید.
مزایای مثلث کار آشپزخانه
مثلث کار بهره‌وری آشپزخانه را بهبود می‌بخشد و از رفت و آمد بی‌مورد در فضای آشپزخانه می‌کاهد. رعایت این قانون از شلوغی و ازدحام فضا می‌کاهد. تعبیه مثلث کار باعث می‌شود نه چنان آشپزخانه شلوغ و تنگ به نظر برسد که احساس خفگی و گرفتگی به کاربر دست دهد و نه فضا خطی و کشیده باشد تا دسترسی کاربر به اجزاء ضروری آشپزخانه محدود باشد. ایده‌ی مثلث کار هم در آشپزخانه‌های خانگی و هم صنعتی کاربرد دارد و یک طراحی بدون عیب و نقص به شمار می‌رود؛ ضمن آن که طراحی اجزا به شکل مثلث بسیار زیبا است و توسط دیزاینرها توصیه شده است.
معایب مثلث کار آشپزخانه
مهمترین عیب مثلث کار قابل اجرا نبودن آن در همه‌ی پلان‌ها است. سه جزء اصلی یخچال، اجاق گاز و سینک ظرفشویی به اتصالات و امکانات از پیش تعیین شده نیاز دارند که ممکن است باعث ایجاد محدودیت برای تشکیل مثلث طلایی آشپزخانه شود. به عنوان مثال، اجاق گاز یا یخچال را نمی‌توان در جلوی پنجره قرار داد و یا محل قرارگیری سینک ظرفشویی به وجود لوله‌ی آب و فاضلاب وابسته است. علاوه بر این، در بسیاری از آشپزخانه‌ها به دلیلی وجود کانتر اُپن یا جزیره، پنجره یا ستون و غیره نمی‌توان از طراحی مثلثی استفاده نمود.
مثلث آشپزخانه و فانگ شویی
یکی دیگر از مشکلات مثلث آشپزخانه ، به‌ویژه در میان طراحان و خالقان معماری داخلی، این است که اغلب اصول طراحی خانه فانگ شویی* را نقض می‌کند. آشپزخانه یکی از سه اتاق مهم در خانه است تا آنجا که فانگ شویی نگران آن است. یکی از مهمترین مشکلات مثلث آشپزخانه قرار دادن اجاق‌گاز است بنابراین پشت آشپز به سمت درب آشپزخانه خواهد بود. آشپز در این سناریو آسیب‌پذیر است، که با فضای هماهنگ فانگ شویی همخوانی ندارد.
* فانگ شویی که به معنای باد و آب است، یک فلسفه و فن باستانی در چین است و برای پیدا کردن دکوراسیون مناسب و چیدمان درست اشیا در ساختمانهای مسکونی، تجاری، باغ و غیره استفاده می‌شود.
سخن آخر
اصول و استاندارهای طراحی کابینت همگی بر اساس سهولت و راحتی کاربر پایه گذاری شده اند.مثلث آشپزخانه در واقع برای ارتباط سه نقطه پر فعالیت آشپزخانه مطرح شده و اصولش چنان است که شما در حین کار وقت و انرژی زیادی را صرف نکنید.امروز با توجه به تقسیم کار بین افراد خانواده و مدرن شدن آشپزخانه این اصل کمتر در نظر گرفته می شود اما به هر حال یک اصل اساسی در طراحی تمامی آشپزخانه ها به شمار می آید.